In zijn boek ‘’De nieuwe aarde’’, zegt Eckhart Tolle; ‘’ Die egoïsche patronen bij andere mensen waar je het sterkst op reageert en die je verwart met hun identiteit heb je zelf ook, maar je kunt of wilt ze niet in jezelf bespeuren. In die zin kun je veel leren van je vijanden. Wat vind je het schokkendst, het meest verontrustend aan hen? Hun egoïsme? Hun hebzucht? Hun behoefte aan macht en controle? Hun onoprechtheid, oneerlijkheid, geneigdheid tot het gebruiken van geweld, of wat dan ook? Alles waar je boos van wordt of waar je hevig op reageert zit ook in jou’’.
‘’Kritiek hebben op anderen is niets anders dan het herkennen van je eigen onhebbelijkheden’’ -Ellen
Voel je nu iets opkomen van weerstand, zoiets van, dat is niet waar! Lees dan vooral even verder. Hoe confronterend het geschrevene ook mag zijn, ik zag er vooral een grappige uitdaging in. Jezelf willen bezien wordt nogal eens gebracht als een zeer beladen iets maar als je je eenmaal beseft dat we allemaal met soortgelijke onhebbelijkheden stoeien creëer je een mate van luchtigheid waarin zelfreflectie een bijzondere leuke uitdaging wordt. Ik nam de proef op de som en volgde een aantal weken mijn eigen reacties op de handel en wandel van de ander. Iedere keer wanneer ik iets van irritatie, ergernis of boosheid bij mijzelf bespeurde probeerde ik te achterhalen waar dit bij mij tot uiting kwam. Het wordt pas echt interessant wanneer je deze zelftoets eens over je verleden laat gaan. Aan wie heb jij je het meest geërgerd? Aan wie had je een gigantische hekel? Was het je autoritaire leidinggevende? Je betweterige collega? Je schoonmoeder die met dubbele tong spreekt? Of was het toch de buurvrouw van 2 huizen verderop die de hele buurt naar haar hand wil zetten? Plotseling begrijp je waarom je deed wat je deed of nu doet wat je doet.
Zo ben ik niet!
De mensen waarop je dus het heftigst reageert houden je, volgens Tolle, een spiegel voor waarin je jezelf herkent. En de frustratie wordt alleen maar groter omdat het beeld wat we daarin zien eigenlijk helemaal niet willen zien. Zo ben ik niet! In ons dagelijks leven spelen altijd wel wat kleine ergernissen, frustraties of onbegrip voor een ander zijn manier van doen maar zolang je hierover in gesprek kunt met de ander of de emotie in jezelf kunt bezien en een plekje kunt geven is er weinig om je druk over te maken. Het wordt een heel ander verhaal wanneer je boosheid, irritatie of ongerustheid voortdurend wordt aangewakkerd door die ander. Het zou dan wel eens zeer verhelderend kunnen zijn om jou aandeel in dit verhaal ook eens te bezien. Waarom reageer je zo heftig? Op wie of wat heb je de meeste kritiek? Herken je jezelf in de ander? En welke onhebbelijkheden legt die ander dan bloot?
- Hij/Zij wil altijd het laatste woord hebben
- Hij/Zij wil altijd gelijk hebben
- Hij/Zij roddelt altijd
- Hij/Zij wil altijd aandacht
- Hij/Zij liegt altijd
- Hij/Zij manipuleert voortdurend
- Hij/Zij wil de baas te zijn
- Hij/Zij is een gierigaard
- Hij/Zij denkt alleen aan zichzelf
- Hij/Zij wil alles controleren …. En vul maar aan.
Je eigen gedrag willen bezien vinden de meeste mensen maar moeilijk dan wel pijnlijk. Echter is er niets zo menselijk als onze emoties. Tenzij je natuurlijk Tolle heet, die zo goed als verlicht is. Wanneer je weet dat we allemaal behept zijn met een ego die deze emoties ten tonele voert om ons in een illusie van zelfbescherming te houden wordt het makkelijker. En met een beetje zelfspot kun je er gemakkelijk een humoristische draai aangeven. Deze manier van zelfreflectie is niet alleen een weldaad voor jezelf ook de ander kan meevaren op de verandering die jij in jezelf bewerkstelligt. Wanneer je in jezelf hetzelfde gedrag bespeurt van degene waar je het meest heftig op reageert dan geeft dat je de mogelijkheid om voor jezelf een verandering aan te brengen. Je wordt je bewust van je eigen gedrag en door deze bewustwording, herken je weliswaar nog wel het gedrag van de ander, maar zul je hier niet meer of minder op reageren. Door de ander niet met jou reactie te voeden zal ook daar een verandering plaatsvinden, simpelweg omdat je er geen aandacht meer aan geeft. Om het ego in stand te houden moet het gevoed worden en het zal alles aangrijpen waar het zich mee kan vereenzelvigen. Angst, zorgen, twijfel, schuld, onzekerheid, haat, woede, wraak, boosheid, ontmoediging, afkeuring, teleurstelling, frustratie, ongeduld, pessimisme en verveling zijn allemaal emoties die het ego voorziet in een uit kluiten gewassen gangendiner. En zolang de schalen gevuld zijn blijven we eten.
