In onze huidige tijd zijn we veel gericht op de buitenkant. De wereld schetst een beeld waarin alles wonderschoon en onder controle is. Er toe doen vertaald zich in uiterlijk, carrière en latjes hoger leggen. Deze schijnbaar maakbare wereld is een heerlijke valkuil voor perfectionisme.

Perfectionisme is de voortdurende drang naar het zich willen bewijzen, meer willen zijn en bereiken. Een perfectionist bevindt zich in een tredmolen waarin hij achter zijn eigen onrealistische en onhaalbare doelen aanholt. Deze race is een uitputtingsslag omdat het in de ogen van de perfectionist nooit genoeg is.

Voortdurend streven naar meer en beter

Perfectionisten zijn harde werkers. Ze stellen pijnlijke hoge eisen aan zichzelf en nemen hun taken erg serieus. Ze hebben niet alleen kritiek op hun eigen werk maar zijn vaak ook zeer kritisch tegenover anderen. Het voortdurend streven naar meer en nog beter heeft een negatief effect op het persoonlijke leven. De focus ligt zodanig op het bereiken van het perfecte dat dit ten koste gaat van de zelfzorg, vrijetijdsbesteding en gewoon het plezier in het leven.

HSP zijn vaak perfectionisten. Dit heeft, volgens Elaine Aron, grondlegger van hoogsensitiviteit, twee redenen. Allereerst houden HSP niet van onplezierige verrassingen zoals kritiek, een vergissing maken, anderen pijn doen of iets wat helemaal mis gaat. Ten tweede komt dit omdat ze zich kunnen inbeelden hoe iets perfect gedaan kan worden en ze dit dan ook als doel stellen. Om de onplezierige verrassingen voor te zijn proberen HSP te plannen, te organiseren en taken perfect uit te voeren.

Perfectionisme ontstaat vaak door een combinatie van angsten. Angst voor afwijzing, kritiek of falen zijn de drijvende kracht die aanzet om nog maar beter te presteren of het iedereen naar de zin te maken (pleasen). Op deze manier wordt geprobeerd om de eigen angsten te maskeren hetgeen een stressvol bestaan met zich mee brengt. Perfectionisme ontstaat wanneer je bent opgegroeid bent met ouders die je alleen prezen om je prestaties en niet om je inzet, zelf perfectionisten waren of niet voldoende aandacht en tijd voor je hadden waardoor perfectionisme een manier is geworden om die aandacht te krijgen.

Kenmerken van perfectionisme

• Bang om te falen
• Pleasegedrag
• Hard voor zichzelf
• Geen middenweg kennen (alles of niets)
• De mate van zelfwaardering hangt af van de bereikte prestaties
• Geen oog voor positieve dingen
• Onmogelijke hoge eisen stellen
• Geen fouten mogen maken

Perfectionisme te lijf

Werken aan je perfectionistisch gedrag begint met de bewustwording daarvan. Het (h)erkennen dat de dagelijks drang naar meer uiteindelijk meer kost dan dat het je geeft en het vaak een onderliggende oorzaak van angst, schuld en schaamte kent. (Niet goed genoeg) Tijdens wandelcoaching richten we de aandacht op 5 bouwstenen: 

• Wordt waarnemer van je gedachten: Perfectionisten hebben vaak een hoofd vol van zelfkritiek. Word je bewust van je negatieve gedachten, schrijf ze op en keer ze om. * Te laat op een afspraak? Iedereen komt wel eens te laat. 
• Zelfcompassie: Wees lief voor jezelf. Praat met jezelf (hardop) op een liefdevolle toon. Schenk aandacht aan je gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen Veroordeel ze niet, duw ze niet weg maar omarm ze met vriendelijkheid. Zoals je dat ook voor je beste vriendin zou doen.
• Geef je grenzen aan: Perfectionisten zijn people-pleasers waarbij ze maar al te vaak over hun eigen grenzen heengaan. 
• Zelfacceptatie: Je bent wie je bent. Een mens die fouten mag maken. Zie de vergissingen die je maakt als menselijkheid, het hoort er gewoon bij. Waardering van anderen kun je pas echt ontvangen als je jezelf in al wat je bent kunt accepteren.
• Dankbaarheid: Is een zeer krachtige oefening om waardering te krijgen voor de eenvoudige dingen in het leven. Het maakt dat je de positieve dingen van het moment leert zien. Schrijf ze dagelijks op. Je gezondheid, je kinderen, de vogels in de tuin, de warme koffie.