In een wereld waar bijna alles mogelijk is, zijn we ongelukkiger dan ooit. Hoe kan dat?
Het wordt wel eens afgedaan als ouderwets, soms wordt het weggelachen. Mijn mening is niet meer van deze tijd. Wil ik er nog een beetje bij horen dan zal ik mee moeten bewegen met de moderne ontwikkelingen. In het gesprek met andere mensen maar ook via de socials bemerk ik dat ik niet de enige ben die moeite hebben met die beweging. Velen hunkeren bijna naar de tijd waar de telefoon gewoon thuis op een tafeltje stond. Je weet wel, dat apparaat met een snoer en een draaischijf die je alleen maar hoorde als je thuis was. Er gaan zelfs lijstjes viraal met items die ‘vroeger’ typeren. Ik ben de 50 gepasseerd, ik ken de items en het roept iets van heimwee op.
Was vroeger alles beter dan? Nee, zeker niet maar het was wel een stuk eenvoudiger en dat is precies waarom het met de mentale gezondheid van vele mensen, vooral ook jongeren, zo slecht gesteld is. De digitalisering en de ongekende welvaart heeft ons leven enorm verrijkt. We hebben toegang gekregen tot een kennisbank zonder grenzen, die we delen met een ieder die het maar zien of horen wil. Het nadeel van dit digitale geweld maar ook van de welvaart is, is dat er teveel is en dat we, in dat veel te veel, eigenlijk niet meer weten wat het juiste is. We verbinden ons via het scherm met mensen die we helemaal niet kennen en nemen hun voorbeeld als zoete koek. Blijkbaar weet een ander tegenwoordig beter wat goed voor jou is, dan dat je het zelf weet. Velen hebben zich, zonder dat ze zich daarvan bewust zijn, geïdentificeerd met die ander en leven daarmee een soort van tweede persoonlijkheid. En het is deze vervreemding van onszelf waar mensen doodongelukkig van worden. Niet meer wetende wie ze zelf eigenlijk zijn en wat ze nodig hebben. Gehersenspoeld, door wellicht goedbedoelde adviezen, zijn ze nog maar een schaduw van zichzelf. Het meest zorgelijke is waarschijnlijk nog wel dat mensen het niet eens in de gaten hebben dat ze hun leven door de digitale bril van een ander beleven.
Wij zijn sociale wezens en hebben elkaar nodig
Met het doorknippen van het snoertje van de telefoon hebben we ook het snoertje naar onszelf en de verbinding met anderen doorgeknipt. Dat klinkt raar, we hebben immers meer dan ooit verbinding. Eén druk op de knop en we zien en spreken elkaar! Dat is echter niet de verbinding die mensen nodig hebben. Wij zijn sociale wezens en hebben het fysieke contact met elkaar nodig. De verarming van het contact met gelijken is wellicht de grootste oorzaak van de ongelukkigheid die we nu meemaken. Op het internet vinden we geen stevige houvast maar een dwaalspoor van informatie die ons alleen maar verder het doolhof in doet duikelen. Wat mensen nodig hebben is de fysieke verbinding met die ander. We zijn nog nooit zover weg geweest van dat contact, het echt zien van elkaar, de warmte van de ander, het gesprek, iemands hand vasthouden, de knuffel, het luisterend oor, de gezamenlijke lach. De mens is een natuurlijk wezen, we hebben elkaar gewoon nodig om ons veilig en geborgen te voelen.
We hebben het keukentafelgesprek ingeruild voor apps en achter ieder icoontje gaat een wereld van geluk schuil. Enerzijds geeft het ons wellicht de informatie die we ‘denken’ nodig te hebben, anderzijds geeft het ook een enorme vereenzaming en een gevoel van niet oké te zijn. Er moet blijkbaar ‘iets’ gebeuren, gedaan worden om tot dezelfde geluks-level te komen of om tenminste ergens bij te horen. Het is misschien een teleurstellende boodschap maar je gelukkig zijn haal je niet uit een schermpje, (ook niet uit dit schrijven). Daarbij kun je je afvragen wat er mis is met ongelukkig zijn. Niets is zo menselijk als dat. Het leven kent nu eenmaal hele fijne en minder fijne periodes. Wat is daar mis mee? Volgens de informatie-overload is daar van alles mis mee en zou ons leven gekenmerkt moeten worden door een constante stroming van euforie.
Ik zie veel leed wat terug te voeren is naar die wereld. Mensen die volledig uit verbinding zijn met zichzelf omdat de buitenwereld het zo voorschotelt en zij die wereld geloven. Er is echter niemand die beter weet wat goed voor je is dan jij zelf. Onze wereld is inmiddels zo complex geworden dat we maar nauwelijks meer geloven dat het zo eenvoudig is. Verandering zit niet in het vergaren van meer en meer. Veranderen zit in het verminderen van het veelvoud. Het verminderen van de informatievloed die een overload aan prikkels met zich meebrengt. Het geeft keuzestress, maakt je onzeker, leidt tot prestatiedrang, wakkert perfectionisme aan, praat je een schuldgevoel aan, is desastreus voor je eigenwaarde en zelfvertrouwen en leidt met regelmaat tot verslavingen. Een overbelasting voor je brein die een vervreemding met jezelf en anderen in de hand werken. Mensen zijn tegenwoordig zoekende en hoe meer we digitaal tot ons nemen hoe groter de zoektocht wordt.
Komen er nog adviezen?
Ga terug naar de keukentafel en verbind je met de mensen die dicht bij je staan. Die je vertrouwd en waar je ten alle tijde op kan rekenen. Ga in gesprek, verbind je met je gelijken, spreek je uit. En als laatste natuurlijk, de verbinding met de natuur want dat is wat je uiteindelijk zelf ook bent. Ik zou je willen aanmoedigen om te gaan wandelen in het bos maar als jij er liever ter paard of op fiets door heen gaat is dat geheel aan jou. Waar ik mee wil zeggen dat je vooral moet gaan doen wat voor jou goed voelt. Dat je het bekijkt door je eigen voedende bril en niet door die van een ander. Vraag jezelf eens wat vaker af of al dat wat van je scherm afschiet iets is wat je echt nodig hebt. Jij bent namelijk die ander niet, jij bent jij. En je bent in al zijn eenvoud precies goed zoals je bent.