Rejection sensitivity
Afwijzingsgevoeligheid
Hoewel afwijzingsgevoeligheid geen kenmerk is van hoogsensitiviteit hebben veel HSP hier wel mee te maken. Afwijzingsgevoeligheid ontstaat door eerdere opgedane ervaringen waarin er sprake is geweest van afwijzing. Je hebt net iets te vaak gehoord dat je anders bent, je aanstelt of te gevoelig reageert. Je werd misschien buitengesloten van groepjes, bent gepest of er was in de thuissituatie geen ruimte en aandacht voor je gevoeligheid.
Afwijzingsgevoeligheid kan ontstaan door kleine gebeurtenissen maar ook door traumatische ervaringen als mishandeling en misbruik. Het zijn ervaringen die maken dat je het gevoel hebt gekregen dat je anders bent, dat het aan jou ligt en dat er dus wel iets mis met je moet zijn.
“Je gedachten zijn het gereedschap waarmee je je leven vorm geeft’’
het ligt aan mij!
Het hoogsensitieve brein verwerkt anders, diepgaander, waardoor gebeurtenissen van afwijzing sterker worden ervaren. HSP willen graag goed doen en zijn daarin sterk gericht op de ander. De mening van een ander doet er toe en is bepalend voor jou doen en laten. Als je last hebt van afwijzingsgevoeligheid zoek je voortdurend de bevestiging/goedkeuring van de ander. Feitelijk leg je je hele manier van ‘zijn’ in de handen van een ander. Een compliment zal je doen verrijzen maar een blik, een opmerking, een note van kritiek is genoeg om dat fijne gevoel weer met de grond gelijk te maken. Afwijzingsgevoeligheid kan je in een behoorlijk isolement duwen waarin je je niet alleen afsnijdt van je ware zelf maar ook van de mensen om je heen. Je onthoudt jezelf het recht om tot ware bloei te komen. Om het nare gevoel van afwijzing te voorkomen hebben veel HSP overlevingsstrategieën ontwikkeld:
- pleasen – de wensen en behoeftes van een ander zijn belangrijker als die van je zelf
- perfectionisme – het is nooit goed genoeg, je legt de lat steeds een stukje hoger, als je geen fouten maakt krijg je ook geen kritiek
- stoer doen – is een krachtige verdediging, je maakt je zelf groter dan je bent tot aan arrogantie en een grote mond toe
- ontwijken – als je situaties uit de weg gaat kun je ook niet afgewezen worden
Self fulfilling prophecy
Als je last hebt van afwijzingsgevoeligheid ga je vooruit spelen op situaties. In je hoofd bedenk je allerlei mogelijke scenario’s die zouden kunnen gebeuren. Het brein maakt deze negatieve voorspellingen om zichzelf te beschermen tegen het gevoel van afgewezen worden. Het is immers altijd nog fijner om jezelf af te wijzen met negatieve gedachten als: ”Ik kan het niet, ik ben niet goed genoeg, anderen zijn beter” dan dat de omgeving dat doet. Dit voorspellend gedrag vindt zijn oorsprong in eerdere negatieve ervaringen en noemen we Self fulfilling prophecy. Deze overtuigingen zijn van invloed op je zelfbeeld, zelfvertrouwen, gedrag en uitstraling. Met het beeld aan negatieve verwachtingen stap je in een situatie waarin je gefocust bent op een bevestiging van jou voorspelling. En raad eens wat er dan gebeurt? Ze komen nog uit ook!
